मनोज वेरूळकर

01
(रीडिंग टाईम < 1 मिनिट )

श्रावण फक्त श्रावणासारखा वागतोय. क्षणांत येती सरसर शिरवे, क्षणांत फिरुनी ऊन पडे, वैगरे!
बाकी सगळ्यांचं डामडोलच.

हवामान खात्याचे रेड-ऑरेंज अलर्टचे अंदाज अंदाजे चुकतायेत.

रस्ते स्वच्छ धुवून निघतायेत. ते धुण्याचं पाणी त्यांच्याच खड्ड्यात साचतयं.
जाणारी-येणारी वाहनं त्या खड्ड्यांतून पाणी उडवत परत रस्ते रंगवतायेत.
हा खेळ सरसर येणाऱ्या शिरव्यां सारखा सतत सुरू आहे.
एका रस्त्याच्या कडेला खड्डे बुजवण्यासाठी खडीचा मोठा ढीग टाकलाय.
ढीग स्वतःच हळूहळू रस्त्यांवर पसरतोय. खड्डे तो आपल्या कडे येण्याची वाट बघतायेत.
येणारी-जाणारी माणसं ढीग बघतात. खड्डे बघतात. ढीग मोठा की खड्डे याचा अंदाज बांधत पुढे जातात.

महानगर पालिकेच्या ओसाड मोकळ्या जागेत गवत ओसंडून वाहतेय. हिरवळ दाटे चोहीकडे!
डासांनी आपल्या कॉलनी तिथे प्रस्थापित केल्यात.
गर्द झाडीच्या रस्त्यांवर महानरपालिकेचा उद्यान विभाग रस्त्यावर येऊ बघणाऱ्या फांद्या तोडताय.
त्या फांद्याचा हिरवा पाला पाचोळा रस्त्यावर पसरलाय.
रस्ता हिरवा झालाय.

लहान लहान घरांची छपरं ताडपत्रीने निळी झालीयेत.
न सुकणारे कपडे गॅलरीत लोबंकळत कुब्बट झालीयेत.
श्रावणाचा ऊन-पाऊस त्यांना ना धड ओलं, ना धड कोरडं होऊ देतोय.
मानसी कुठलाही हर्ष न ठेवता लोकंही ना ओले, ना कोरडे फिरतायेत.

बाकी श्रावणांच आपलं बरं चाललंय.
श्रावण श्रावणासारखा वागतोय.

इतर पोस्ट्स

02
(रीडिंग टाईम < 1 मिनिट )

लांब डब्ब्या सारखं घर.
खिडक्या नाहीच. फक्त दारं.
पुढची रूम लिव्हिंग आणि बेडरूम. नंतर बाथरूम आणि किचन.

बसण्यासाठी, घरातल्या सगळ्या गाद्यांच वजन घेऊन वाकलेला कॉट.
एखादं स्टूल.
कपड्यांची गाठोडी.
अंथरूणचे थर. 
हिरव्या निळ्या रंगाचे पोपडे आलेल्या भिंती.
काळं झालेलं छत.
जुने पेपर्स.
खुंटीला लोंबकळत कपडे.
बोर्डावर नेहमी साठी चिकटलेले  मोबाईलचं काळं चार्जर.
एक कोपरा धरून बसलेला जुना टीव्ही.
देवघरात दाटीवाटी ने बसलेले पिवळे चकचकीत देव. 

घरातल्या गृहिणीचं साम्राज्य असलेलं किचन.
छोटं, स्वच्छ.
फळीवर एका रांगेत बसलेली भांडी.

बाहेर नळावर बायकांची गर्दी.
समोरील घरातून डोकावणाऱ्या बायका.

गृहिणीने केलेला चहा.
कमी दुधाचा, जास्त साखरेचा.
नेमकेच चांगले कप.
कपाचा तुटलेला कान लपवत चहा पिणारा घरातला कर्ता पुरुष.

पाहुण्यांसोबत कधीही चहा न घेणारी  गृहिणी.
दोन रुमच्या मधल्या दाराच्या चौकटीत एका बाजूस रेटून उभी.

पिकांच्या, पावसा पाण्याच्या गप्पा.
पापड, कुरडयाच्या गोष्टी.
मुलांची शैक्षणिक प्रगती.
चमकत्या डोळ्यांनी हसणारे चेहरे. 

काही घरांमधली ऊब एवढी प्रसन्न करणारी असते की तिथून निघतांना आपण अंतर्मुख होतो.
आणि “पुन्हा या!” म्हणत ‘बाय‘ करायला आलेलं ते कुटुंब आणि छोटंसं घर आठवत राहतं.

इतर पोस्ट्स

03
(रीडिंग टाईम < 1 मिनिट )

संडे दुपारी थोडी ताणून द्यावी म्हटलं
आणि एखादा पिक्चर बघावा,
तर कसलं काय?

वाचा : संडे मॅटैनी


इतर पोस्ट्स

04
(रीडिंग टाईम 2 मिनिटं )

व्हिलन आपल्या आलिशान बंगल्यात एका भल्या मोठ्ठ्या खुर्चीवर रेलून बसलेला.
बाकी लोकं घरातले खांब, कोपरे धरून उभे.
घराला मध्यभागी भलं मोठ्ठं झुंबर.
व्हिलनच्या चेहऱ्यावर क्रूर हसु.
सगळी मंडळी विनाकारण हसतायेत.

अशा बेरकी व्हिलनला नमवण्यासाठी आपल्या हिरो कडे एकमेव ऑप्शन- हिरोईनचा डान्स !

आतापर्यंत हिरो सोबत अंगभर कपडे घालुन चार-पाच गाणी गायलेली आपली हिरोईन, अचानक व्हिलन समोर एकदम तोडक्या कपड्या मध्ये परफॉर्म करणार.
व्हिलन आणि गॅंग खुश !

ह्या बाई अचानक आपल्याकडे डान्स करायला का आल्यात? असा प्रश्न एकालाही पडत नाही.
सगळे डान्स बघण्यात गुंग.

हिरो समोरच्या दारातून न येता, पहिल्या माळावरील व्हिलनच्या थेट बेड रूम  मधून येणार.
वरच्या गॅलरीत तो वाघासारखा घिरट्या घालतोय.
चेहऱ्यावर भयंकर राग.
हा राग व्हिलनचा का  हिरोईनच्या डान्सचा? - हा प्रश्न आपल्या मनात.

गाणं संपणार तोच व्हिलन तिचा हात धरणार आणि हिरोची थेट वरून उडी मारून एन्ट्री !
मिनव्हाईल, हिरोईन एखाद्या कपड्याने स्वतःला झाकणार.
मग तुंबळ फायटिंग !
डायरेक्टरच्या आवडी नुसार अजुन दोन चार ट्विस्ट !
व्हिलनचा खातमा.
हिरो हिरोईनचं मनोमिलन, वगैरे वगैरे.

या सगळ्यात, सर्वात भन्नाट आयडिया म्हणजे हिरोईनचा डान्स !
म्हणजे बघा, व्हिलनला कळतच नाही आपलं एंटरटेनमेंट का चाललंय?
आणि आपण ह्या महाशयाच्या हातून का मार खातोय?
डान्स पाहिला म्हणून का बदला म्हणून?
खरं तर, हिरो दोन्ही गोष्टींमुळे चिडलाच आहे.
"एक तर सगळी मेहनत मी केली.
आणाभाका खाल्ल्या.
आणि सिडक्टीव्ह डान्स मात्र ह्याने एन्जॉय केला."

हिरोईनने हे सगळं फक्त प्रेमापोटी केलंय, बरं का.

कोण आखतं असल्या स्त्रेटर्जी ?


इतर पोस्ट्स

इतर नोट्स

05
(रीडिंग टाईम < 1 मिनिट )

झोम्बी 

आजवर जेवढी इन्फॉर्मेशन आपल्याकडे झोम्बीज बद्दल आहे त्यानुसार आपण झोम्बीज पासून वाचायचं कसं यावर भर दिलाय. 
पण आपणच झोम्बी झालो तर?

वाचा : झोम्बी

. . .

हेलो इफेक्ट

एखाद्याचं शर्ट तुम्हाला आवडलं म्हणजे त्याची कलर्सची चॉइस चांगली असणार, हे तुमचं पहिलं इम्प्रेशन.
त्याची सगळ्याच गोष्टींची चॉइस चांगली असणार हे गृहीत धरणं म्हणजे 'हेलो इफेक्ट.'

वाचा: हेलो इफेक्ट


इतर नोट्स

इतर लॉजीकल

इतर पोस्ट्स

06
(रीडिंग टाईम 2 मिनिटं )

आपल्या अवतीभवती झोम्बीज आहेत हे मला मान्य आहे.
पण एकमेकांना संसर्ग करण्या इतपत त्यांची अजुन मजल गेली नाही.
ते फारतर फार डोकेदुखी देतात किंवा बी पी वाढवतात.
झोम्बी खरंच आले किंवा झाले तर रोजच्या जीवनात फार फरक पडेल असं काही वाटत नाही.
बरं, आपली लोकसंख्या एवढी आहे की सगळे झोम्बी होण्यास बराच वेळ लागेल. तोवर अजुन एखादा पॅनडेमिक येऊन जाईल.

आजवर जेवढी इन्फॉर्मेशन आपल्याकडे झोम्बीज बद्दल आहे त्यानुसार आपण झोम्बीज पासून वाचायचं कसं यावर भर दिलाय. म्हणजे सर्व्हाव्हल!
पण आपणच झोम्बी झालो तर?
मग हे वाचत बसल्या पेक्षा हळू हळू चालत तुम्ही मलाच शोधत याल. 

बरं, कोण झोम्बी आहे आणि कोण नव्याने झालंय हे शोधणं ही कठीण.
म्हणजे बघा, जगात हा:हाकार माजलाय.
तुम्ही ऑफिस मध्येच आहात.
एवढं हातातलं काम संपवतो आणि मग घरी जातो असा लॉयल विचार तुमच्या मनात आहे.
कॉर्नर ऑफिस मध्ये बसलेला बॉस तुमच्यामते आधी पासूनच झोम्बी होता.
त्यामुळे तो खरंच झोम्बी झाला तर फार काही फरक पडणार नाही. तुमच्यासाठी त्याचं असं सारखं-सारखं झोम्बी होणं काही नवं नाही.
काम संपवलं, तुम्ही बाहेर पडलात.
रस्त्यावर पळापळ सुरू आहे.
ट्रॅफिक जाम झालंय. गुगल मॅप सगळं रेड दाखवतोय. 
"छे ! हे रोजचंच आहे!" असं म्हणून तुम्ही गाडी काढता.
“ट्रॅफिक जरा व्हॉईलंट आहे आज.” तुम्ही मनाशीच म्हणता आणि पुढे सरकत राहता.

(झोम्बी सारखं संकट आलं तर आपण ट्रॅफिक मध्येच अडकून मरू असे विचार मला सारखे येतात. असो! )

मजल-दर-मजल करत तुम्ही घरी आलात.
बेल वाजवली.
बायकोने दार उघडलं.
ती बिच्चारी भाजी आणायला गेली तेंव्हाच झोम्बी होऊन आली.
पण “रोज सारखीच तर दिसतेय!” म्हणून तुम्ही इग्नोर करता.
“फार ट्रॅफिक होतं आज” म्हणत तुम्ही ए बी पी माझा लावता. ज्ञानदा बातम्या देतेय. "कुणी तरी आजही कुठला तरी पक्ष सोडून चाललाय. त्याच्या मागे अख्खा पक्षच निघालाय." ज्ञानदाचा आवाज जरा विचित्र वाटतोय, पण ठीक आहे म्हणून तुम्ही इग्नोर करता. 

कधी नव्हे ते, बायको तुमच्या शेजारी बसलेली पाहून, तुम्ही म्हणता “जेवणांच काय?”
आणि तुमचा झोम्बी गालातल्या गालात गोड हसतो.

दी एण्ड.


इतर पोस्ट्स

07
(रीडिंग टाईम 2 मिनिटं )

एखाद्या बद्दलची पहिल्या काही सेकंदात एक गोष्ट आवडली, तर इतरही गोष्टी चांगल्याच असतील असे गृहीत धरून पुढे जाणे म्हणजे 'हेलो इफेक्ट.'

फर्स्ट इम्प्रेशन - एखाद्या बद्दलच पहिल्या काही सेकंदात आपण जे मत बनवतो त्याचं आधारावर आपली पुढची सगळी मते अवलंबून राहतात.
साधं उदाहण - एखाद्याचं शर्ट तुम्हाला आवडलं म्हणजे त्याची कलर्सची चॉइस चांगली असणार, हे तुमचं पहिलं इम्प्रेशन. त्याची सगळ्याच गोष्टींची चॉइस चांगली असणार हे गृहीत धरणं म्हणजे हेलो इफेक्ट.

अनुक्रम (सिक्वेन्स) -  हे फक्त आवडत्या गोष्टी पुरतं मर्यादित नाही. नावडत्या गोष्टींबद्दल सुद्धा आहे.
एखाद्याचे गुण आपण कुठल्या अनुक्रमात पाहतो त्यावर इतर गुण चांगले की वाईट ठरतात. या क्रमामध्ये पहिला गुण नेहमी भारी पडतो. 
यशस्वी माणसाचं हट्टी असणं फारसं वाईट मानल्या जात नाही.
पण हट्टी माणूस यशस्वी असला तरी फार भाव दिल्या जात नाही.
कारण गुणांचा सिक्वेन्स.

बेनिफिट ऑफ डाऊट - पेपर  तपासतांना पहिल्या उत्तराने इम्प्रेस होऊन पुढच्या साधारण उत्तरांनाही चांगले मार्क्स देत जाणे म्हणजे हेलो इफेक्ट.
पहिल्या इम्प्रेशन मुळे आपल्या विचारांत एक कन्सिस्टन्सी येते. कम्फर्ट येतो. कंटाळा येतो डिसिजन घेण्याचा. मग हा गॅप 'गेसिंग' ने भरला जातो आणि मार्क्स वाढत जातात.

स्वतंत्र स्त्रोत - एखाद्या व्यक्ती अथवा  घटनेसंदर्भातील  प्रत्येकाचा हेलो इफेक्ट वेगळा किंवा स्वतंत्र असतो.
एखादी महत्त्वाची माहिती गोळा करायची असल्यास प्रत्येक स्त्रोत (सोर्स) स्वतंत्र ठेवला जातो.
म्हणूनच, साक्षीदार जास्त असल्यास, पोलीस त्यांना वेगवेगळे ठेवतात आणि चौकशीही वेगवेगळी होते. जर ही साक्षीदार मंडळी एकत्र आली तर कुण्या एकाचं मत भारी ठरून तेच सगळ्यांचं होऊ शकतं. यालाच 'इन्फ्ल्यून्स' असं म्हणतात.
ऑफिस मीटिंग मध्येही पहिल्यांदा जो मत मांडतो त्याचाच सुर पकडून बहुतेक जण बोलतात. ह्या हेलो इफेक्टचा अनुभव कदाचित तुम्हाला आला असेलही. असो ! 

हेलो इफेक्ट थोडक्यात, एक कोरिलेशन एरर आहे.

इतर पोस्ट्स

08
(रीडिंग टाईम < 1 मिनिट )

इमोशनल इंटेलिजन्स चार भागांत मोजता येतं.
एक, इमोशन्स् तुम्ही कसे आकलन करता (परसिव्ह).
दोन, तुम्ही इमोशन्स् चा कसा वापर करता (युज).
तीन, तुम्ही इमोशन्स् कसे समजुन घेता (अंडरस्टँड).
चार, तुम्ही इमोशन्स् कसे सांभाळता (मॅनेज). 

यातील पहिला भाग, तुम्हाला स्वतः बद्दल किती जाणीव आहे हे दाखवतो. 
तुम्ही स्वतःला किती आणि कसे सांभाळू शकता हे दुसरा भाग सांगतो.
तिसरा भाग, सामाजिक भावनेबद्दल तुम्हाला काय जाणीव आहे हे दाखवतो.
तर चौथा भाग, तुम्ही तुमचे रिलेशन्स कसे मॅनेज करता हे सांगतो. 

थोडक्यात, इमोशन्स् आकलन करणे, समजुन घेणे, जाणीव पूर्वक वापरणे आणि मॅनेज करणे म्हणजे इमोशनल इंटेलिजन्स.

इमोशनल इंटेलिजन्स ही ॲबिलिटी आहे. स्किल आहे. गिफ्ट नाही. हे इम्प्रूव्ह करता येतं.

 

इतर पोस्ट्स

09
(रीडिंग टाईम 2 मिनिटं )

जेमतेम परिस्थितीतलं, साधारण तिशितलं जोडपं.
त्याच्या पाठीवर जड काळी कुळकुळीत बॅग. दिवसभर अंगावर धूळ घेऊन मळलेले कपडे. पायात रबरी बूट.
तिच्या पायात लग्नकार्यासाठी घेतलेली चप्पल. नीटनेटकी साडी. एका खांद्यावर कधीतरी वापरातली पर्स. दुसऱ्या हाताने उड्या मारणाऱ्या लेकराचा हात घट्ट पकडलेला. लेकरू अनवाणी. मोकळ्या हाताने शक्य त्या वस्तूला स्पर्श करण्याच्या खटपटीत.
असा हा त्रिकोण मॅकडोनाल्ड्सच्या भल्या मोठ्या आयाताकृती मेन्यू बोर्ड कडे ‘आ‘ वासून काउंटरवर उभा.

समोरील स्क्रीनवर सारखं टॅप टॅप करणारी काउंटरवरची मुलगी.
जोडप्याचा उडालेला गोंधळ तिला कळला.
तुम्ही इथे काय-काय विकत घेऊ शकता हे तिने सविस्तर समजुन सांगितलं. बर्गर, फ्राईज असले शब्द पहिल्यांदा ऐकलेल्या दोघांनी फक्त माना डोलावल्या. चित्रं बघून दोन-तीन गोष्टी ऑर्डर केल्या.
काउंटर वरच्या मुलीने जोरजोरात स्क्रीन वर टॅप टॅप केलं.
एक लांब लचक बिलाचा कागद सरसर करत बाहेर आला.
आपल्या नेहमीच्या स्वरात मुलगी म्हणाली, “फाइव्ह-थर्टी-फोर ! पाचशे चौतीस !!” 
“अहो !!” नवऱ्याचा हात करकचून दाबत ती डोळ्यांनीच म्हणाली.
“गप गं, काही नाही होत.” त्यानेही डोळ्यांनीच समजावलं.
“इथे खाणार की पार्सल?” काउंटरवरची मुलगी.
“पार्सल” ही पटकन म्हणाली.

पार्सलची कागदी बॅग त्याने बॅगेत कोंबली. लेकरू उड्या मारायला लागलं. तिने भिरभिरत्या नजरेनं एकदा सगळीकडे बघितलं. खांद्यावरची पर्स नीट केली, लेकराचा हात अजुन घट्ट पकडला.
आणि हे कुटुंब ‘अमेरिकन ड्रीम‘ आपल्या पाठीवर घेऊन निघालं.
टेबलावर बसलेली, हसणारी-खिदळणारी लोकं बघत लेकरू आईमागे फरफटत चाललं होतं.
निघतांना सेक्युरिटीने हळूच दार उघडलं.
याने मान हलवून थँक्यू म्हटलं. 

“मॅडम, ऑर्डर?”, स्क्रीनवर टॅप टॅप करत काउंटर वरच्या मुलीने विचारलं, आणि मी भानावर आले.
(बायकोने सांगितलेला तिचा हा अनुभव)


इतर पोस्ट्स

10
(रीडिंग टाईम 2 मिनिटं )

मॅकडोनाल्ड्स

जेमतेम परिस्थितीतलं, साधारण तिशितलं जोडपं.
त्याच्या पाठीवर जड काळी कुळकुळीत बॅग. दिवसभर अंगावर धूळ घेऊन मळलेले कपडे. पायात रबरी बूट.
तिच्या पायात लग्नकार्यासाठी घेतलेली चप्पल. नीटनेटकी साडी. एका खांद्यावर कधीतरी वापरातली पर्स. दुसऱ्या हाताने उड्या मारणाऱ्या लेकराचा हात घट्ट पकडलेला. लेकरू अनवाणी. मोकळ्या हाताने शक्य त्या वस्तूला स्पर्श करण्याच्या खटपटीत.
असा हा त्रिकोण मॅकडोनाल्ड्सच्या भल्या मोठ्या आयाताकृती मेन्यू बोर्ड कडे ‘आ‘ वासून काउंटरवर उभा.

समोरील स्क्रीनवर सारखं टॅप टॅप करणारी काउंटरवरची मुलगी.
जोडप्याचा उडालेला गोंधळ तिला कळला.
तुम्ही इथे काय-काय विकत घेऊ शकता हे तिने सविस्तर समजुन सांगितलं. बर्गर, फ्राईज असले शब्द पहिल्यांदा ऐकलेल्या दोघांनी फक्त माना डोलावल्या. चित्रं बघून दोन-तीन गोष्टी ऑर्डर केल्या.
काउंटर वरच्या मुलीने जोरजोरात स्क्रीन वर टॅप टॅप केलं.
एक लांब लचक बिलाचा कागद सरसर करत बाहेर आला.
आपल्या नेहमीच्या स्वरात मुलगी म्हणाली, “फाइव्ह-थर्टी-फोर ! पाचशे चौतीस !!” 
“अहो !!” नवऱ्याचा हात करकचून दाबत ती डोळ्यांनीच म्हणाली.
“गप गं, काही नाही होत.” त्यानेही डोळ्यांनीच समजावलं.
“इथे खाणार की पार्सल?” काउंटरवरची मुलगी.
“पार्सल” ही पटकन म्हणाली.

पार्सलची कागदी बॅग त्याने बॅगेत कोंबली. लेकरू उड्या मारायला लागलं. तिने भिरभिरत्या नजरेनं एकदा सगळीकडे बघितलं. खांद्यावरची पर्स नीट केली, लेकराचा हात अजुन घट्ट पकडला.
आणि हे कुटुंब ‘अमेरिकन ड्रीम‘ आपल्या पाठीवर घेऊन निघालं.
टेबलावर बसलेली, हसणारी-खिदळणारी लोकं बघत लेकरू आईमागे फरफटत चाललं होतं.
निघतांना सेक्युरिटीने हळूच दार उघडलं.
याने मान हलवून थँक्यू म्हटलं. 

“मॅडम, ऑर्डर?”, स्क्रीनवर टॅप टॅप करत काउंटर वरच्या मुलीने विचारलं, आणि मी भानावर आले.
(बायकोने सांगितलेला तिचा हा अनुभव)

. . .

इमोशनल इंटेलिजन्स

इमोशनल इंटेलिजन्स चार भागांत मोजता येतं.
एक, इमोशन्स् तुम्ही कसे आकलन करता (परसिव्ह).
दोन, तुम्ही इमोशन्स् चा कसा वापर करता (युज) .
तीन, तुम्ही इमोशन्स् कसे समजुन घेता (अंडरस्टँड).
चार, तुम्ही इमोशन्स् कसे सांभाळता (मॅनेज). 

यातील पहिला भाग, तुम्हाला स्वतः बद्दल किती जाणीव आहे हे दाखवतो. 
तुम्ही स्वतःला किती आणि कसे सांभाळू शकता हे सांगतो दुसरा भाग.
तिसरा भाग, सामाजिक भावनेबद्दल तुम्हाला काय जाणीव आहे हे दाखवतो.
तर चौथा भाग, तुम्ही तुमचे रिलेशन्स कसे मॅनेज करता हे सांगतो. 

थोडक्यात, इमोशन्स् आकलन करणे, समजुन घेणे, जाणीव पूर्वक वापरणे आणि मॅनेज करणे म्हणजे इमोशनल इंटेलिजन्स.
इमोशनल इंटेलिजन्स ही ॲबिलिटी आहे. स्किल आहे. गिफ्ट नाही. हे इम्प्रूव्ह करता येतं. 

इतर नोट्स


इतर पोस्ट्स